Toen ik naar Toronto verhuisde, deed ik dat met een paar doelen in mijn hoofd. Allereerst in leven blijven, daarna misschien wat leuke mensen leren kennen, als het meezit wat blijvende herinneringen maken. Een interne instagram. Zoiets. Maar de meest directe drijfveer was nog wat pragmatischer: ik kwam naar Canada om wetenschappelijk onderzoek te doen. Daar kwam het eigenlijk gewoon op aan. Nieuwe labtechnieken leren. Vertrouwd raken met methodes die ik nog totaal niet kende, maar wel heel nuttig zijn om te weten – voor in een PhD bijvoorbeeld. In de eerste gesprekken met mijn supervisor Jeff kreeg ik te horen dat ik toegang kon krijgen tot instrumenten en facilities waarvan ik wist: die kun je niet makkelijk in Nederland in één stage meepikken. Dus ik was wel overtuigd. En zo geschiedde.

Maar toen. Toen kwam ik plotseling terecht in een soort Amerika Light met alleen mezelf om de weg te wijzen. Gaandeweg besefte ik me iets. Vertrouwd raken met ‘onbekende technieken’, gold opeens niet alleen in het lab, eigenlijk ook in mijn dagelijks leven. Constant moest ik mezelf naar buiten gooien om nieuwe dingen te doen, op te lossen, te leren. Een bankrekening openen. Nieuwe telefoon. Een huis improviseren. Social security number. Auto huren. Tankdop gaat niet open. Credit card declined. Wasmachine heeft een munt nodig. Koken heruitvinden. Allemaal dingen die – hoewel ze soms nogal awkward waren – waardevol zijn om in je volwassen leven te beheersen.

Ik denk dat hier de sleutel zit van – in wezen – volwassenwording. Het komt eigenlijk neer op de wilskracht om je in situaties te begeven die oncomfortabel zijn. Omarm het ongemak, het liefst in je eentje. Want als je alleen bent, móet je jezelf forceren tot de randen van je comfortzone. Dit kan trouwens op allerlei schalen: het hoeft niet meteen een intercontinentale stage te zijn. Ook een korte periode werken in een nieuwe omgeving, een vak kiezen buiten je vaste curriculum, een exposure aan een ander netwerk, kan helpen. Gewoon iets nieuws. Een nieuwe techniek.

P.S.

Nog een laatste noot. Ik heb in Canada een beetje geproefd van het Noord-Amerikaanse onderzoekswezen: big thinking. Ik ervaarde een hele grote vrijheid om zelf mijn experimenten te bedenken. Zelfs een beetje de koers van het onderzoek in de onderzoeksgroep bepalen. Als ik het maar goed kon beargumenteren, vond mijn supervisor het prima om dure kits en materialen te bestellen. Dat voelt heel anders dan in Nederland, waar ik me in onderzoeksgroepen altijd op kleinere schaal heb bewogen. Het heeft misschien te maken met de funding-cultuur, die in Noord-Amerika vaak wat lucratiever is. Maar ik denk dat er iets fundamentelers onder ligt: de algehele filosofie van onderzoek is in Cadana anders. Nederlandse onderzoeksgroepen houden van incrementele, veilige stapjes vooruit – vaak met een oog voor zuinigheid – terwijl er in Canada ruimte is voor ambitieuze initiatieven. De stappen zijn transformatiever. Uiteraard kritisch en realistisch blijven, maar ook een beetje luchtfietsen. Dat is extreem belangrijk. Het was een voorrecht om mee te maken.